W ostatnich latach kreatywność i innowacyjność jest wymieniana, obok krytycznego myślenia, jako jedna z najważniejszych kompetencji XXI w. Współczesny świat stawia wymagania, którym sprostać może tylko osoba kreatywna, czyli myśląca w sposób nietypowy, oryginalny, nowatorski, wykraczający poza schematy.  

 

Rozwijanie kreatywności w praktyce

Ćwiczenia rozgrzewkowe

„Inne znaczenia skrótów”

Zadanie polega na tym, żeby wymyślić zupełnie nowe i zabawne znaczenia istniejących skrótów, ale tak, by określały one istotne cechy danej klasy, szkoły. Przykładowe skróty: PCK, ZHP, PKA, PZU, USA, PKP, PKO, BHP, ONZ.

„Jaka może być cena?”

Wymyśl jak największą liczbę odpowiedzi na określone pytania, przy czym odpowiedzi mogą mieć zarówno formę przymiotników, jak i rzeczowników. Przykładowe pytania:

• Jaka może być cena? ( np. niska, promocyjna, umowna)
• Jaka może być siatka? (szpiegowska, wędkarska, na zakupy)
• Jakie mogą być drogi? (kręte, proste, dojścia, życia)
• Jaka może być góra? (wysoka, pieniędzy, kłopotów)

 

„Nowe zastosowania”

Wymyśl jak największą liczbę niezwykłych zastosowań zwyczajnych przedmiotów:

• pustych foremek po jajkach,
• słoików po dżemie,
• wykałaczek,
• zakrzywionych gwoździ.

 

Ćwiczenia usprawniające myślenie pytajne

Wśród zdolności myślenia pytajnego wyróżniamy:

• zdolność dostrzegania problemów i sytuacji problemowych,
• zdolność formułowania pytań problemowych,
• zdolność redefiniowania problemów.

 

„Dostrzeganie problemów”

Dokończ zdanie: „Dziwi mnie…” na 50 różnych sposobów. Zastanów się, co dziwi Cię w szkole, w domu, w ludziach, w przyrodzie itp. To zadanie może początkowo wydać się czasochłonne, trudne, mozolne, ale mimo to warto wykonać je do końca.

Istotne jest zwrócenie uwagi, że to, co nas dziwi, nie zawsze jest tożsame z tym, czego nie rozumiemy.

 

„Formułowanie pytań”

Wymyśl, jak najwięcej różnych (standardowych i niebanalnych) pytań do następujących zagadnień:

• Co jest interesującego w kapuście? Kaloryferze? Króliku? Gąbce?
• Jakich pytań nikt nie wymyślił jeszcze przed Tobą?
• Jakie pytania zadałaby zebra, gdyby zobaczyła żubra z Puszczy Białowieskiej?
• Jakie pytania zechcesz zadać, słysząc zdanie: „I szła tak polną drogą w drogich butach na koturnach”?

 

„Redefiniowanie problemów”

Stwórz kilka zabawnych, odkrywczych definicji następujących słów: matematyka, deser, ból głowy, elementarz, tramwaj, złodziej, pieniądze, klasówka. Przykład: sen – zbyt krótki proces zakończony dźwiękiem budzika.

 

Ćwiczenia usprawniające myślenie kombinatoryczne

Kombinowanie to łączenie, kojarzenie różnych pomysłów, rzeczy, idei. Wymaga dużego zasobu wiedzy, zdolności kojarzenia informacji z różnych dziedzin, co w efekcie może prowadzić do tworzenia wartościowych skojarzeń, pomysłów. Co ciekawe – jesteśmy chyba jedynym narodem, który kombinowanie rozumie jako nieuczciwe, podstępne działanie, a kombinator to spryciarz prowadzący nieuczciwe interes. A przecież to bardzo pożądana cecha.

 

„Najciekawsza historia”

Ułóż jak najciekawszą historię:

• używając wszystkich wyrazów z zestawu: rekin, biegać, poduszka, zdjęcie, wypożyczyć, ananas, lornetka, fioletowy, szybko, jechać, samochód, strzelać, drapać, publiczny, drzewo lub
• w której wszystkie słowa zaczynają się na tę samą literę, np. p, z, i lub
• ze słów zaczynających się na kolejne litery alfabetu (od a do z).

 

„Wspólne cechy”

Wskaż minimum 10 wspólnych cech, zastosowań itp. dla poniższych par przedmiotów. Zadbaj o to, aby Twoje pomysły były realne:

• obcęgi i firanki,
• szpadel i taśma klejąca,
• mikroskop i nożyczki do paznokci,
• zapalniczka i żelazko,
• gitara i samochód.

 

„Tribondy”

Podaj słowo, które kojarzy się z trzema podanymi wyrazami (np. mikrofalówka – rzeka – dźwięk, odpowiedź: fala):

• dziewczyna – starzec – cynamon,
• łza – woda – deszcz,
• dentysta – stolarz – nafciarz,
• kret – zaułek – strzał,
• ceramiczna – grzewcza – gipsowa,
• samolot – wycieczka – telewizor.

 

Ćwiczenia usprawniające myślenie transformacyjne

Transformacje to operacje myślenia polegające na przekształcaniu wybranych właściwości jakiegoś przedmiotu, procesu lub stanu rzeczy i osiąganiu w rezultacie nowego zmienionego przedmiotu, procesu czy stanu rzeczy.

 

„Ulepszanie rzeczy”

Podaj jak najwięcej pomysłów w odpowiedzi na pytania:

• Co byłoby szczęśliwsze, gdyby było większe?
• Co byłoby mądrzejsze, gdyby było wolniejsze?
• Co byłoby bardziej twórcze, gdyby było bardziej czerwone?

 

„Genialny drobiazg”

Wymyśl kilka genialnych drobiazgów, które mogłyby uczynić codzienne życie łatwiejszym, przyjemniejszym, lepszym. Jaki genialny drobiazg może spotkać się z powszechnym uznaniem i użyciem?

 

„Opowiadanie z tytułów”

Wymyśl opowiadanie ( z sensowną treścią) wykorzystując tytuły z dowolnego  czasopisma plotkarskiego. Dopuszczalne jest dodanie drobnych uzupełnień oraz przekształceń form gramatycznych.

 

Z życzeniami miłej zabawy – Dorota Wiśniewska